Μήπως είμαστε εταιρικά υπεύθυνοι και τα εμπλεκόμενά μας μέρη δεν το γνωρίζουν; Μήπως τα κανάλια επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε δεν είναι τόσο αποτελεσματικά; Μήπως κάνουμε αποσπασματικές κοινωνικές δράσεις με επιτυχία αλλά χωρίς πλαίσιο και στρατηγική ; Μήπως οι εργαζόμενοι δεν είναι εναρμονισμένοι με το όραμα μας; Μήπως προσπαθούμε να βρούμε κίνητρα για τους εργαζόμενους αλλά οι δράσεις εθελοντισμού είναι αποτρεπτικές; Μήπως δε βλέπουμε κάποιο αποτέλεσμα από τις δράσεις ΕΚΕ στο brand name ή στις πωλήσεις τις εταιρείας; Μήπως παρακολουθούμε τον ανταγωνισμό και αντιγράφουμε άστοχες για εμάς πρακτικές; Μήπως έχουμε συνδέσει την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη με τη φιλανθρωπία και απλά στεκόμαστε δίπλα σε μία ΜΚΟ; Μήπως παραμένει αχαρτογράφητη αλλά και αναποτελεσματικά προσδιορισμένη η ΕΚΕ μας και δεν κεφαλοποιείται στο brand της εταιρείας;
Η εποχή μας και η στάση του ελληνικού κοινού επιβάλλουν, περισσότερο από ποτέ, σε κάθε φορέα, επιχείρηση και άτομο, να χαράξει με την παρουσία και τη δράση του το θετικό αποτύπωμά του στο κοινωνικό οικοδόμημα μέσα από την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη( ΕΚΕ).
Η στρατηγική ΕΚΕ, που σχεδιάζεται και υλοποιείται με βάση τη συνολική στρατηγική ανάπτυξης κάθε εταιρείας/οργανισμού, παρέχει ουσιαστικά και αποτελεσματικά εργαλεία με σκοπό την ενδυνάμωση του εσωτερικού περιβάλλοντος, την ανάδειξη του brand name, την αποτελεσματική επικοινωνία και την ισχυροποίηση της σχέσης με το κοινά-στόχους (επενδυτές, μετόχους, πελάτες, προμηθευτές, εργαζόμενους, εμπλεκόμενους φορείς κ.α.), την εξασφάλιση της ισορροπίας στην τοπική κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται, την ενίσχυση της δυνατότητας ομαλής λειτουργίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και κερδοφορία της.
Ένα από τα βασικά στρατηγικά εργαλεία της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης είναι ο Κοινωνικός Απολογισμός.
Ο μη-χρηματοοικονομικός απολογισμός θα αποτελεί πλέον νόμο του κράτους για συγκεκριμένες περιπτώσεις εταιρειών και οργανισμών, ακολουθώντας αφενός τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου την ωρίμανση και εξέλιξη του τρόπου διοίκησης και λειτουργίας υπό ανθρωποκεντρικούς όρους.
Η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης απαλλάσσεται από τα δεσμά του marketing και από τα πρότυπα της φιλανθρωπίας και των events δημοσίων σχέσεων που διανθίζονται με κοινωνικές δράσεις και αρχίζει να τοποθετείται και στην Ελλάδα, στη θέση που τοποθετείται στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Στην καρδιά κάθε επιχείρησης και οργανισμού. Η ΕΚΕ αποτελεί ένα στρατηγικό εργαλείο ταυτισμένο με την εταιρική ταυτότητα, που έχει κέντρο τον ίδιο τον ιδιοκτήτη, Πρόεδρο, CEO κάθε εταιρείας και γραμμή εκκίνησης το όραμά του.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου το οποίο αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της Βουλής, «… Οι οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος, κατά την έννοια του Παραρτήματος Α του ν. 4308/2014 (ΦΕΚ 251 Α’), που είναι μητρικές επιχειρήσεις μεγάλου ομίλου ο οποίος, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού του σε ενοποιημένη βάση υπερβαίνει τον μέσο αριθμό των 500 εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, περιλαμβάνουν στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης μια ενοποιημένη μη χρηματοοικονομική κατάσταση που περιέχει πληροφορίες, στον βαθμό που απαιτείται για την κατανόηση της εξέλιξης, των επιδόσεων, της θέσης και του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων του, σε σχέση, τουλάχιστον, με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά θέματα, τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και με θέματα σχετικά με τη δωροδοκία, όπου συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
α) σύντομη περιγραφή του επιχειρηματικού μοντέλου του ομίλου
β) περιγραφή των πολιτικών που εφαρμόζει ο όμιλος σε σχέση με τα εν λόγω θέματα, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζει
γ) το αποτέλεσμα των εν λόγω πολιτικών
δ) οι κυριότεροι κίνδυνοι που αφορούν τα εν λόγω θέματα και που συνδέονται με τις δραστηριότητες του ομίλου, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση και αναλογικά, των επιχειρηματικών σχέσεών του, των προϊόντων του ή των υπηρεσιών του τα οποία είναι πιθανόν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στους εν λόγω τομείς και ο τρόπος με τον οποίο ο όμιλος διαχειρίζεται αυτούς τους κινδύνους.
ε) μη χρηματοοικονομικοί βασικοί δείκτες επιδόσεων που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο τομέα επιχειρήσεων.
Όταν ένας όμιλος δεν ασκεί πολιτικές σε σχέση με ένα ή περισσότερα από τα εν λόγω θέματα, παρέχεται στην ενοποιημένη μη χρηματοοικονομική κατάσταση σαφής και αιτιολογημένη εξήγηση για την απουσία των εν λόγω πολιτικών.
Η ενοποιημένη μη χρηματοοικονομική κατάσταση περιλαμβάνει επίσης, όπου ενδείκνυται, αναφορά και πρόσθετες εξηγήσεις για τα ποσά που αναγράφονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις.
Άρθρο 4ο :Ετήσια έκθεση διαχείρισης και μη χρηματοοικονομική κατάσταση επί ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων (άρθρα 29 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ και 29α Οδηγίας 2013/34/ΕΕ ,όπως προστέθηκε με την Οδηγία 2014/95/ΕΕ)
Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη αλλά και προσδοκώμενη μετά τις τελευταίες οδηγίες της Ε.Ε. και έχει ήδη υιοθετηθεί από σημαντικό κομμάτι του επιχειρηματικού κόσμου. Με το νόμο η ΕΚΕ δε γίνεται απλά αναγκαία επιλογή στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η νέα αυτή υποχρέωση αποτελεί μία ευκαιρία σύνταξης ενός στρατηγικού εργαλείου που οδηγεί στην αύξηση της αναγνωρισιμότητας, καθώς ο μη χρηματοοικονομικός απολογισμός θα αποτελεί με νόμο του κράτους ένα από τα κύρια εργαλεία ενημέρωσης όλων των ενδιαφερομένων μερών. Δεδομένου ότι ο μη-χρηματοοικονομικός απολογισμός κάθε επιχείρησης θα είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο, δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να δημοσιεύσουν πληροφορίες για τη λειτουργία τους, έτσι ώστε:
να ενισχύσουν την αξιοπιστία τους
να οικοδομήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τις κοινότητες και τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζουν,
να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό και εν τέλει,
να παράσχουν μία σημαντική πηγή πληροφοριών για τους εν δυνάμει πελάτες τους.
Η υποχρεωτική έκδοση μη χρηματοοικονομικών απολογισμών, προκύπτει από τη μεγαλύτερη ανάγκη των ενδιαφερομένων μερών για περισσότερο διαφάνεια από την πλευρά των επιχειρήσεων. Οι stakeholders επιδεικνύουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις υπεύθυνες ή μη πρακτικές των επιχειρήσεων και ζητούν με έντονο και ουσιαστικό τρόπο ενημέρωση γι αυτές. Αναφορικά με τον Έλληνα καταναλωτή, ακόμα και σε εποχές οικονομικής δυσπραγίας όπως η σημερινή, εδραιώνεται συνεχώς με ανοδικές τάσεις στη συνείδησή του η ενεργή πράξη επιβράβευσης και τιμωρίας (συνειδητός καταναλωτισμός), καθώς όπως μαρτυρούν σχετικές έρευνες η ισχυρή πλειονότητα των καταναλωτών έχει ενεργήσει προς τη μία ή την άλλη πλευρά.
Η έκδοση ενός Κοινωνικού Απολογισμού, ή Απολογισμού ΕΚΕ, ή Απολογισμού Αειφόρου Ανάπτυξης ή Απολογισμού Εταιρικής Υπευθυνότητας ενέχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις για την επιχείρηση, στο βαθμό που αναπτύσσεται με στόχευση, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και με συγκεκριμένο πλάνο και στόχο.
Μερικά από τα οφέλη αυτά είναι:
Ωστόσο πέρα από κάθε νομική δέσμευση ο Κοινωνικός Απολογισμός αποτελεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο στρατηγικής για:
• Εσωτερική επικοινωνία & παρακίνηση ( motivation) προσωπικού
• Ενίσχυση της εταιρικής εικόνας και του brand
• Επικοινωνία με τους stakeholders
• Διοίκηση και διαχείριση, μέσω της ετήσιας μέτρησης και παρουσίασης της επίδοσης της επιχείρησης σε επιμέρους τομείς
• Εξωτερική επικοινωνία με επιλεγμένους stakeholders ( πχ επενδυτές, μέλη ΔΣ, τοπικές κοινωνίες, νέες αγορές, κλπ)
• Προσέλκυση κεφαλαίων που επενδύονται μόνο σε υπεύθυνες επιχειρήσεις
• Προώθηση της συνεργασίας μεταξύ Διευθύνσεων και τμημάτων
• Δημιουργία καινοτομίας
• «οδικός χάρτη» για μελλοντικές ενέργειες
Δεδομένου ότι η υφιστάμενη νομοθεσία δεν υποχρεώνει τη χρήση συγκεκριμένου προτύπου, μεθοδολογίας ή τρόπου προσέγγισης της πρακτικής δημοσιοποίησης ή σύνταξης των εν λόγω μη χρηματοοικονομικών απολογισμών κι επειδή στη διεθνή αγορά βρίθουν τα μοντέλα ανάπτυξης και αποτίμησης ΕΚΕ, η προσέγγιση της APSON αναφορικά με την ΕΚΕ, είναι ανθρωποκεντρική και με γνώμονα τις ανάγκες και τη στρατηγική στόχευση κάθε εταιρείας και βασισμένη στο όραμα του ιδρυτή της. Η χαρτογράφηση της υφιστάμενης κατάστασης βασίζεται σε προδιαγραφές διεθνών προτύπων ( ΑΑ1000, το United Nations Global Compact, το ISO 26000 και το SA8000) που με κεντρικό άξονα το GRI G4 συνθέτουν το χάρτη της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στους διάφορους τομείς όπου αυτή βρίσκει εφαρμογή. Ως εκ τούτου είναι συνετό και αποτελεσματικό να επιλέγονται μέθοδοι για σχεδιασμό , υλοποίηση και αποτίμηση στρατηγικής ΕΚΕ με βάση τα κοινωνικά δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας σε συνδυασμό με τη στρατηγική στόχευση της εκάστοτε εταιρείας.
Δρ Αναστασία Ψωμιάδη
Ιδρύτρια και Πρόεδρος APSON EKE
