Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ
Για τα πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ (2014-2020) που ήδη «τρέχουν», τις εκκρεμότητες του παλιού ΕΣΠΑ (2007-2013) που έκλεισε και τις δυνατότητες που υπάρχουν για αναστροφή του δυσμενούς κλίματος στην οικονομία, μιλά ο Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Αλέξης Χαρίτσης.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο newtimes.gr, ο αρμόδιος για το ΕΣΠΑ υφυπουργός κ. Χαρίτσης εκτιμά ότι φέτος θα διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία περί τα 8 δισ. ευρώ, προαναγγέλει δράσεις για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων και τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων που απασχολούν πάνω από 50 άτομα ενώ υπόσχεται πως σύντομα θα «τρέξει» νέο καινοτόμο πρόγραμμα για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Χαρίτση προς το newtimes.gr
- Υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες με το ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 ή έχουν ολοκληρωθεί οι πληρωμές;
Ολοκληρώσαμε πλήρως το ΕΣΠΑ 2007-2013 πετυχαίνοντας τη διοχέτευση πολύτιμης ρευστότητας ύψους 5 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία το τελευταίο τετράμηνο του 2015. Καταφέραμε η Ελλάδα να καταλάβει την πρώτη θέση στην απορροφητικότητα πόρων μεταξύ των 28 κρατών-μελών της ΕΕ, καθώς και στην ενεργοποίηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου για το σύνολο των προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2014-20.
Οι επιτυχίες αυτές δεν ήταν κάτι αυτονόητο. Από τις αρχές του 2015 με συστηματική εργασία και σκληρές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κερδίσαμε ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη χώρα. Παράλληλα, με συντονισμένες ενέργειες προχωρήσαμε σε εξυγίανση έργων και καλύψαμε «τρύπα» 6 δισ. ευρώ που προκάλεσε ο κακός σχεδιασμός των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Για όσα έργα δεν μπορούσαν να ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ ή να απενταχθούν έχουμε διασφαλίσει τους πόρους για την πλήρη χρηματοδότησή τους, ώστε να ολοκληρωθούν με ασφάλεια μέχρι και το 2017. Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει γίνει εντατική δουλειά από τη διυπουργική επιτροπή μεγάλων έργων για την αντιμετώπιση παθογενειών και την επίλυση προβλημάτων που χρονίζουν από το Γ’ ΚΠΣ 2000-2006.
- Πρόσφατα προκηρύχθηκαν 4 προγράμματα του νέου επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα». Ποιο είναι το ύψος των χρηματοδοτήσεων, ποιοι είναι οι βασικοί όροι των προγραμμάτων και σε ποιούς απευθύνονται; Και το κυριότερο, πότε – με βάση τις εκτιμήσεις σας – θα γίνουν οι πρώτες πληρωμές σε δικαιούχους των 4 αυτών προγραμμάτων;
Στις αρχές Μαρτίου ξεκίνησε ηλεκτρονικά η υποβολή του πρώτου κύκλου προτάσεων για τις τέσσερις νέες δράσεις που αφορούν στην προώθηση της καινοτόμας μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και στην ενίσχυση της απασχόλησης. Οι προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 370 εκατ. ευρώ (252 εκατ. ευρώ ο πρώτος κύκλος) απευθύνονται σε υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, νέους επιστήμονες, άνεργους και αυτοαπασχολούμενους, με σκοπό τη στήριξη των παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση.
Στόχος μας είναι η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας μέσω της ενίσχυσης τομέων που διακρίνονται από εξωστρέφεια, καινοτομία και υψηλή προστιθέμενη αξία: αγροδιατροφή, φάρμακα και υγεία, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενέργεια, εφοδιαστική αλυσίδα, υλικά και κατασκευές, τουρισμός, πολιτιστική και δημιουργική δραστηριότητα, περιβάλλον. Στη βάση του νέου αναπτυξιακού σχεδιασμού εστιάζουμε στην ευρύτερη έννοια των αλυσίδων αξίας που παράγουν ισχυρότερα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και όχι απλά σε κάποιους κλάδους.
Τα νέα προγράμματα θα προσφέρουν άμεσα πολύ σημαντική, στοχευμένη, ρευστότητα στην οικονομία. Για την καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων εξαντλούμε τις δυνατότητες εκτεταμένης χρήσης εξελιγμένων χρηματοδοτικών εργαλείων. Επίσης, για τη διευκόλυνση της ρευστότητας και των τρόπων πληρωμής δημιουργούμε καταπιστευτικό λογαριασμό (escrow account), με τον οποίο οι προκαταβολές θα τίθενται στη διάθεση των επενδυτών, χωρίς την προσκόμιση εγγυητικών, αποκλειστικά για την πληρωμή δαπανών των εγκεκριμένων σχεδίων. Τον Απρίλιο θα ολοκληρωθεί η υποβολή των αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους, στη συνέχεια θα ακολουθήσει η αξιολόγηση και τον Ιούνιο θα ξεκινήσει η εκταμίευση των πρώτων χρημάτων στους δικαιούχους.
- Για τον τουρισμό, προβλέπεται η προκήρυξη επενδυτικών προγραμμάτων πριν το καλοκαίρι;
Ήδη έχουμε προκηρύξει ξεχωριστή δράση που αφορά στον εκσυγχρονισμό και στην ποιοτική αναβάθμιση υφιστάμενων τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες δράσεις που υλοποιούνται σε δυο κύκλους, προνοήσαμε για την εν λόγω δράση έναν κύκλος προτάσεων, προκειμένου να υπάρξει χρηματοδότηση πριν ξεκινήσει η τουριστική περίοδος. Μάλιστα, για να ενισχύσουμε τον τομέα προχωρήσαμε στην αύξηση κατά 20 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, φτάνοντας συνολικά στα 70 εκατ. ευρώ για την κάλυψη 131 δραστηριοτήτων του τομέα.
Σύντομα θα δημοσιεύσουμε, επίσης, δράσεις για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων και τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων που απασχολούν πάνω από 50 άτομα. Θέλουμε να στρέψουμε τον κλάδο προς μορφές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, που βρίσκονται στον αντίποδα της βιομηχανίας του μαζικού τουρισμού και να ενισχύσουμε καινοτόμα εγχειρήματα, όπως ο θεματικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός κ.ά.
- Προσδοκά η κυβέρνηση ότι υπάρχει ενδιαφέρον από τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες να επενδύσουν αξιοποιώντας κονδύλια του ΕΣΠΑ;
Σαφώς υπάρχει ενδιαφέρον, για αυτό και εστιάζουμε στην ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών, ώστε να εντοπίσουμε και να χρηματοδοτήσουμε εκείνες τις επενδυτικές προτάσεις που θα οδηγήσουν σε βιώσιμα επιχειρηματικά σχήματα και θα δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις απασχόλησης. Διαμορφώνουμε νέα ουσιαστικά κριτήρια αξιολόγησης, ενσωματώνοντας σε αυτά βέλτιστες πρακτικές και νέες επιχειρηματικές τάσεις. Δίνουμε προβάδισμα στις καινοτόμες επιχειρήσεις, με εξωστρεφή προσανατολισμό και κοινωνικό πρόσημο και στα συνεργατικά σχήματα, που διατηρούν θέσεις απασχόλησης στους δύσκολους καιρούς. Ήδη καταγράφεται μεγάλο ενδιαφέρον για τις νέες προσκλήσεις τόσο στο help desk όσο και μέσω των ιστοσελίδων του ΕΠΑνΕΚ www.antagonistikotita.gr και του ΕΣΠΑ www.espa.gr.
- Δώστε μας μια εικόνα του τι μπορεί να σημαίνει το ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 για την ελληνική οικονομία στην τραγική κατάσταση που βρίσκεται. Φέτος, με βάση τις εκτιμήσεις σας, ποιο θα είναι το σύνολο των κονδυλίων που θα προσφερθούν στην αγορά;
Η υψηλή απορρόφηση πόρων του ΕΣΠΑ το 2015 σε συνδυασμό με τις βελτιωμένες επιδόσεις του τουρισμού, της μεταποίησης, των εξαγωγών, ήταν ορισμένοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αναχαίτιση της ύφεσης, η οποία είναι σαφώς μικρότερη από τις αρχικές προβλέψεις και μπορεί να μετατραπεί σε ήπια ανάπτυξη μέσα στο 2016. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια για τη σταθεροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς κωλυσιεργίες για να ξεφύγουμε από το φαύλο κύκλο μέτρα-ύφεση-νέα μέτρα και να ξεκινήσει η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του μακροχρόνιου χρέους.
Υπό αυτά τα δεδομένα το ΕΣΠΑ αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης στο πλαίσιο του οδικού χάρτη ανασυγκρότησης της οικονομίας και της κοινωνίας που έχει χαράξει η κυβέρνηση. Αποτελεί, όμως, ταυτόχρονα και μια επενδυτική στρατηγική η οποία επηρεάζεται και καθορίζεται από τη οικονομική κατάσταση συνολικότερα.
Στόχος είναι φέτος να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία περί τα 8 δισ. ευρώ ώστε να αναστρέψουμε το κλίμα αποεπένδυσης που επέβαλλαν στην οικονομία οι σκληρές πολιτικές λιτότητας. Προχωρούμε στην ενίσχυση των επενδύσεων και της οικονομίας συνολικότερα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με πόρους ύψους 6,75 δισ. ευρώ, αυξημένους κατά 5,5% σε σχέση με πέρσι, εκ των οποίων τα 6 δισ. αφορούν στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και τα υπόλοιπα στο εθνικό. Υπολογίζουμε να διοχετευτούν επιπλέον 1,25 δισ. ευρώ από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα κλπ.
- Πότε εκτιμάτε ότι θα προκηρυχθεί το νέο πρόγραμμα «εξοικονομώ κατ’ οίκον». Θα έχει το νέο πρόγραμμα ουσιώδεις διαφορές με εκείνο του παλιού ΕΣΠΑ;
Είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις με το συναρμόδιο υπουργείο, ώστε ο οδηγός του νέου «Εξοικονομώ» να εκδοθεί το δεύτερο τρίμηνο του έτους και να τρέξει η δράση. Χρειάζεται να σημειώσω ότι το «Εξοικονομώ» της προηγούμενης περιόδου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κακού σχεδιασμού από τις προηγούμενες κυβερνήσεις που παραλάμβαναν αιτήσεις για τις οποίες ήταν γνωστό πως τα χρήματα του προγράμματος είχαν εξαντληθεί. Αυτό είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Εξετάζουμε μια σειρά παραμέτρους στο σχεδιασμό του νέου προγράμματος ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Σχεδιάζουμε, επίσης, ειδική δράση για την ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και δημοτικών κτιρίων και ήδη συζητάμε με χρηματοπιστωτικούς φορείς του εξωτερικού ώστε να αξιοποιήσουμε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία για αυτό το σκοπό.
- Ποιος είναι ο στόχος που θέλετε να έχετε επιτύχει όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη θητεία σας στην συγκεκριμένη κυβερνητική θέση;
Το νέο ΕΣΠΑ θέλουμε να πιάσει τόπο για τους πολλούς και ασθενέστερους, σε αντίθεση με το παρελθόν όταν οι πόροι κατευθύνονταν ως επί τω πλείστον σε λίγους και εκλεκτούς. Στη νέα προγραμματική περίοδο, δεδομένων των εξαιρετικά πιεστικών αναγκών της ελληνικής οικονομίας, θα αναμετρηθούμε με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προγραμμάτων και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που αυτά θα δημιουργήσουν στην πραγματική οικονομία: δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας, εισαγωγή νέων τεχνολογιών και καινοτόμων πρακτικών, στήριξη νέων παραγωγικών δομών και επιχειρήσεων. Αυτά είναι τα κριτήρια της επιτυχίας και εντάσσονται στο συνολικό σχέδιο της κυβέρνησης για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Οι σημαντικές καινοτομίες που εισάγουμε στο σύστημα αξιολόγησης των προτάσεων, καταβολής των επιδοτήσεων και ελέγχου των υπό υλοποίηση σχεδίων, ενισχύουν την διαφάνεια του συστήματος, απλοποιούν τις διαδικασίες και εξασφαλίζουν ότι οι πόροι των διαρθρωτικών ταμείων θα έχουν οικονομικά και κοινωνικά χρήσιμο αποτέλεσμα.
