Συνέντευξη στο Σπύρο Κτενά
Εθνικό σκάνδαλο και πράξη εθνικής μειοδοσίας χαρακτηρίζει ο κ. Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), την ενυπόγραφη συναίνεση του «ξεπουλήματος» της ταυτότητας της φέτας. Τονίζει δε, μιλώντας στους New Times, ότι ευθύνη γι’ αυτό το σκάνδαλο έχουν όλες οι κυβερνήσεις από το 2013 και μετά. Υπάρχει ωστόσο μια τελευταία ευκαιρία, όπως με έμφαση λέει, να πούμε ένα βροντερό ΟΧΙ στην επικύρωση των σχετικών συμφωνιών της Ε.Ε. καθώς αυτές πρέπει να επικυρωθούν από τα εθνικά Κοινοβούλια όλων των κρατών-μελών και άρα και από την ελληνική Βουλή.
Ακόμη μεγαλύτερα λάθη, σύμφωνα με τον κ. Αποστολόπουλο, έχουν γίνει για το έτερο σημαντικό γαλακτοκομικό προϊόν μας, το γιαούρτι, η εμπορική σημασία του οποίου, όπως τονίζει, τόσο στην Ε.Ε. όσο και διεθνώς, είναι πολλαπλάσια από αυτή της φέτας. Μιλώντας για την πορεία της αγοράς τα αμέσως προσεχή χρόνια, ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ τονίζει ότι η μόνη βελτίωση που μπορεί να επέλθει είναι μέσα από ένα σοβαρό και συστηματικό εξαγωγικό προσανατολισμό. Παρακολουθήστε τα όσα ενδιαφέροντα κατέθεσε ο κ. Αποστολόπουλος στη συνέντευξη που ακολουθεί:
Η Ελλάδα έχασε τη μάχη για τη φέτα, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία και η Ολλανδία, οι οποίες διασφάλισαν την προστασία περίπου 140 ΠΟΠ. Μήπως εν τω μεταξύ έχει υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη την οποία δεν γνωρίζουμε και, αν όχι, ποιοι ευθύνονται γι’ αυτή την τόσο αρνητική κατάληξη, την οποία έχετε χαρακτηρίσει σκάνδαλο;
Κατ’ αρχήν πρέπει να τονίσω ότι η Ελλάδα δεν έχασε καμία μάχη για τη φέτα γιατί απλούστατα δεν έδωσε καμία μάχη! Όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε το παραμικρό μαχητικό πνεύμα σε δηλώσεις, σε επιστολές, σε διαβήματα, σε τοποθετήσεις σε συμβούλια, σε επιτροπές κτλ. από πλευράς ελληνικής πολιτείας. Δεν υπήρξε ούτε μία φορά η άσκηση των βασικών κοινοτικών δικαιωμάτων μας, δηλαδή η μη υπογραφή, η άσκηση veto, η άρνηση επικύρωσης, η καταψήφιση κτλ. Δεν δώσαμε ποτέ στους εταίρους μας να καταλάβουν ότι δεν διαπραγματευόμαστε καν τέτοια δικαιώματά μας. Σε αυτό το εθνικό σκάνδαλο έχουν ευθύνη όλες οι κυβερνήσεις από το 2013 μέχρι σήμερα. Οι ευθύνες είναι σε διαφορετικό βαθμό βέβαια, όμως τόσο η αδιαφορία (ή και ανικανότητα) όσο και η ενυπόγραφη συναίνεση του «ξεπουλήματος» της ταυτότητας της φέτας αποτελούν πράξεις εθνικής μειοδοσίας. Εν τω μεταξύ όχι μόνο θετική εξέλιξη δεν υπήρξε από την υπογραφή των συμφωνιών μέχρι σήμερα, αλλά δυστυχώς τόσο το γεγονός όσο και ο χρόνος που περνά είναι εις βάρος της χώρας μας, εις βάρος του εθνικού μας προϊόντος, γιατί απλούστατα παγιώνεται και επίσημα πλέον το σκάνδαλο αυτό της επίσημης απαξίωσής του σε αντίθεση με τα υπόλοιπα αντίστοιχα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Έχει υπολογισθεί το ύψος της ζημιάς από αυτή την ήττα που έχουμε υποστεί ως χώρα και ως ΣΕΒΓΑΠ; Πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει κάτι το οποίο θα ανέστρεφε αυτή την κατάσταση;
Δεν θα αναφέρω τις χαμένες ευκαιρίες αύξησης των εξαγωγών μας και τη δυνατότητα σημαντικότατης αύξησης της τιμής πώλησης, ούτε θα σταθώ στη μεγάλη ανάπτυξη που θα επέφερε στην περιφέρεια της χώρας μας, στις μειονεκτικές κτηνοτροφικές περιοχές όπου παράγεται σε μεγάλο βαθμό η πρώτη ύλη του εθνικού αυτού προϊόντος μας, της φέτας. Και αυτό όχι γιατί δεν είναι πολύ σημαντικές αυτές οι παράμετροι αλλά γιατί η ουσία βρίσκεται αλλού. Δυστυχώς σήμερα, και ιδιαίτερα στις μέρες μας, έχουμε μάθει να αποτιμούμε τις ζημιές, και μάλιστα σε εθνικό επίπεδο, είτε σε ευρώ είτε, στην καλύτερη περίπτωση, σε θέσεις εργασίας. Όταν λοιπόν τα ισοζύγια αυτά δεν είναι τόσο σημαντικά σε σχέση με τις τεράστιες οικονομικές ή/και εργασιακές πανωλεθρίες που γνώρισε η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, τείνουμε να τις υποτιμούμε ή και να τις ανεχόμαστε. Δυστυχώς όμως δεν κατανοήσαμε ποτέ ως έθνος τις τελευταίες δεκαετίες ότι υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες ζημιές από αυτές, οι οποίες δεν προσμετρούνται με τις παραπάνω μονάδες. Είναι αυτές που αλλοιώνουν την ιστορία μας καταστρέφουν τις παραδόσεις μας και την κληρονομιά μας. Είναι αυτές που δεν έχουν μονάδες μέτρησης επειδή δεν έχουν αποτιμώμενη αξία, γιατί απλούστατα η αξία τους είναι ανεκτίμητη. Αυτή την αξία αντιπροσωπεύει η ταυτότητα της φέτας και γενικότερα των παραδοσιακών προϊόντων μας, η οποία δεν μπορεί να είναι ποτέ αντικείμενο διαπραγμάτευσης γιατί δεν μας ανήκει. Ανήκει σε όλο το έθνος, και το σημερινό αλλά και αυτό που έφυγε και αυτό που θα έρθει. Παρ’ ότι οι συγκεκριμένες συμφωνίες έχουν υπογραφεί από τα κράτη-μέλη, έχουν επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μάλιστα έχουν αρχίσει προσωρινά να εφαρμόζονται, υπάρχει ένα σοβαρό και ουσιαστικό φρούριο που πρακτικά ακόμη δεν έχει εκπορθηθεί και αυτό είναι το εθνικό μας Κοινοβούλιο. Οι συνθήκες αυτές της Ε.Ε., επειδή έχουν χαρακτηρισθεί ως μεικτές, πρέπει να επικυρωθούν και από τα εθνικά Κοινοβούλια όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. και μέσα σε αυτά φυσικά είναι και η ελληνική Βουλή. Εδώ λοιπόν έχουμε την τελευταία ευκαιρία μας να πούμε ένα βροντερό «ΟΧΙ, δεν επικυρώνουμε τη συμφωνία αν δεν κατοχυρωθεί πλήρως η ταυτότητα ονομασίας προέλευσης της φέτας». Μέχρι στιγμής γνωρίζω ότι η συμφωνία του Καναδά τουλάχιστον έχει περάσει από 7 εθνικά Κοινοβούλια. Η ελληνική κυβέρνηση δεν την έχει ακόμη φέρει στη Βουλή ούτε και τη συνθήκη της Νότιας Αφρικής.
Η δημιουργία της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας μήπως έγινε «κατόπιν εορτής»; Με ποιο τρόπο μπορεί να βοηθήσει τώρα;
Η Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας μπορεί να συστήθηκε αλλά δεν έχει αναγνωρισθεί ακόμη από το κράτος, στοιχείο που είναι απαραίτητο για να αναλάβει ουσιαστικές και επίσημες δράσεις. Δυστυχώς η πολιτεία, καθ’ υπέρβαση των αρμοδιοτήτων που της παρέχει το Κοινοτικό Δίκαιο, προσπαθεί σήμερα να δημιουργήσει τεχνητά προσκόμματα στην αναγνώρισή της, αλλάζοντας την εθνική νομοθεσία και παρεμβαίνοντας σε τομείς που ούτε την ουσιαστική ούτε την τυπική αρμοδιότητα έχει να το κάνει. Το ότι άργησε να δημιουργηθεί η Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας, εδώ και παρά πολλά χρόνια, οφείλεται σε χρόνιες ασθένειες του Έλληνα, όπως η κοντόφθαλμη ιδιοτέλεια, η καρεκλοθηρία, η φατριοποίηση και η εθελοτυφλία σε σχέση με το τι γίνεται στον εκτός της χώρας κόσμο. Παρ’ όλα αυτά τα μέχρι σήμερα ανυπέρβλητα εθνικά μας «κουσούρια», τον Ιούλιο του 2017 καταφέραμε να έρθουμε σε πλήρη συμφωνία υπογράφοντας το καταστατικό της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης. Δηλαδή η Διεπαγγελματική συστήθηκε από ένα σημαντικό κομμάτι του πρωτογενούς τομέα με τη συντριπτική πλειοψηφία της μεταποίησης και εμπορίας του προϊόντος. Η συμβολή της Διεπαγγελματικής στη λύση πολύ σημαντικών προβλημάτων του κλάδου μπορεί να είναι στην κυριολεξία καθοριστική. Δεν χρειάζεται να πάει κάνεις μακριά. Μπορεί να δει πώς έχουν συμβάλει οι αντίστοιχες Διεπαγγελματικές ομοειδών προϊόντων στη Γαλλία και στην Ιταλία, όπως του Roquefort, του Camembert, του Parmigiano Reggiano, του Pecorino Romano κτλ. Έχουν καταφέρει τα προϊόντα τους να πάρουν όχι μόνο πολύ μεγάλη αξία (ως και πενταπλάσια της φέτας) αλλά κυρίως να είναι απολύτως σεβαστά όχι μόνο στην Ε.Ε., όπου ούτως ή άλλως ο σεβασμός επιβάλλεται νομοθετικά, αλλά και σε τρίτες περιοχές του κόσμου και φυσικά στον Καναδά και στη Νότια Αφρική.
Αυτό που έγινε με τη φέτα εκτιμάτε ότι μπορεί να συμπαρασύρει και άλλα προϊόντα μας, και δη γαλακτοκομικά;
Ναι, θεωρώ ότι θα έχει επαγωγικές επιπτώσεις και σε άλλα σημαντικά προϊόντα μας. Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά, είτε το θέλουμε είτε όχι, τα μόνα ουσιαστικά εξαγωγικά γαλακτοκομικά προϊόντα μας είναι η φέτα και το ελληνικό γιαούρτι. Με δεδομένες όλες τις εκτός Ε.Ε. χαμένες «μάχες» της κατοχύρωσης της ταυτότητας της φέτας, θα βρεθούμε σύντομα στην κατάσταση η φέτα να έχει θεσμοθετημένα χάσει την ταυτότητά της σε όλον τον κόσμο εκτός της Ε.Ε. Έτσι λοιπόν, με τόσα πολλά εμπορικά συμφέροντα εντός της Ε.Ε., τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ταυτότητας της φέτας θα αρχίσουν να κλονίζονται με λογικοφανείς προσφυγές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και την επίκληση των διεθνώς αποδεκτών αρχών, όπως η κατάργηση εμποδίων στο διεθνές εμπόριο. Θα αμφισβητηθεί δηλαδή η ταυτότητα της φέτας στην Ε.Ε. σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα ομοειδή τυριά που θα έχουν κατοχυρώσει, όπως ήδη το έχουν κάνει, μια ταυτότητα πλήρους προστασίας όχι μόνο στην Ε.Ε. αλλά και εκτός αυτής.
Ακριβώς επειδή έχουν γίνει μεγαλύτερα λάθη στην ταυτότητα του ελληνικού γιαουρτιού, η επίπτωση της μη κατοχύρωσης της φέτας σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε. θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην όψιμη και σχετικά πρόσφατη προσπάθεια κατοχύρωσής του (σε ευρωπαϊκό επίπεδο). Σημειωτέον ότι η εμπορική σημασία του ελληνικού γιαουρτιού τόσο στην Ε.Ε. όσο και διεθνώς είναι πολλαπλάσια από αυτή της φέτας! Είναι το μεγαλύτερο, σημαντικότερο και δικαιότερο στοίχημα που πρέπει η χώρα μας να κερδίσει στον γαλακτοκομικό τομέα. Η αποτυχία της φέτας μόνο κακό μπορεί να κάνει σε αυτόν τον μεγαλεπήβολο αλλά απολύτως δικαιωματικό στόχο μας.
Ποια λάθη κάνουμε ως χώρα και δεν μπορούμε ούτε καν να προστατέψουμε τα προϊόντα μας και τη μοναδικότητά τους, πόσο μάλλον να τα αναπτύξουμε και να τα προβάλουμε, όπως κάνουν πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Τα λάθη μας ήταν κυρίως τρία:
Α. Δεν έχουμε ούτε και είχαμε ποτέ διαχρονικές και σταθερές αρχές και αξίες που να μην εξαρτώνται από τα κόμματα, την πολιτική που εφαρμόζουν, την εποχή ή τα πρόσωπα. Π.χ., δεν είναι δυνατόν να μη θεωρούμε, ανεξαρτήτως εποχής, κυβέρνησης, η οικονομικών συνθηκών, ότι κάποια αγαθά δεν μπορούν ποτέ να γίνουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, όπως τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, η ιστορία μας και η κληρονομιά μας. Δεν είναι δυνατόν και για κανένα λόγο να γίνονται αυτά αντικείμενο συζήτησης σε οποιαδήποτε συμφωνία, είτε διμερή είτε της Ε.Ε. Απλώς αυτά τα αγαθά πρέπει να είναι δεδομένα! Πολύ δε περισσότερο όταν τα δικαιώματα αυτά για όλα τα άλλα κράτη-μέλη έχουν γίνει σεβαστά, εκτός των δικών μας.
Β. Έχουμε συχνά πολύ κοντόφθαλμη θεώρηση των ζητημάτων και καταλήγουμε να κάνουμε επιλογές που στιγμιαία μπορεί να δείχνουν λογικές αλλά μακροπρόθεσμα αποδεικνύονται απολύτως καταστροφικές. Π.χ., μπορεί ένα νεοκλασικό κτίριο να καταλαμβάνει ένα μεγάλο χώρο στο κέντρο της Αθήνας και να φαίνεται λογική από οικονομικής πλευράς και άμεσης ανάπτυξης η κατεδάφισή του, αλλά αν θεωρήσει την πράξη αυτή κάνεις στο βάθος του χρόνου, θα κατανοήσει ότι είναι μια πολύ λάθος επιλογή από κάθε άποψη.
Γ. Δεν έχουμε ουσιαστικό όραμα ανάπτυξης ως πολιτεία αλλά και ως πολίτες, θα έλεγα. Όλες οι μονολιθικές προσπάθειες βελτίωσης, ιδιαίτερα στον αγροδιατροφικό τομέα, ήταν μέχρι σήμερα πυροσβεστικού χαρακτήρα, κομματικής χροιάς και πάντα με τις παρωπίδες της στενής ελληνικής αγοράς. Στην καλύτερη δηλαδή περίπτωση κοιτούσαμε μόνο τα ελληνικά δεδομένα, την ελληνική αγορά, τον Έλληνα καταναλωτή, την εθνική αυτάρκεια κτλ. Ξεχνούσαμε ότι έξω από τα ελληνικά σύνορα υπάρχει ένας τεράστιος πληθυσμός και πολλοί από αυτούς με μεγάλη αγοραστική δύναμη και ποτέ δεν θέσαμε ως βασικό σκοπό την εξαγωγή των μοναδικών αγροτικών προϊόντων μας με μεγάλη προστιθέμενη αξία. Π.χ., θεωρώ ότι ο στόχος για τη φέτα μας είναι να πάρει τέτοια αξία που να μην είναι προσιτή στον Έλληνα καταναλωτή και να εξάγεται σχεδόν στο σύνολό της σε πολύ υψηλή αξία. Μπορεί αυτό να φαίνεται με την κοντόφθαλμη εθνική θεώρηση ως απαράδεκτη στόχευση, όμως στην πραγματικότητα είναι προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας από κάθε άποψη. Αν λοιπόν έχεις σταθερούς, καθαρούς και μακροπρόθεσμους στόχους, τότε αναπόφευκτα αναπτύσσεις και τις κατάλληλες τεχνικές (marketing, branding κτλ.) και τα κατάλληλα εργαλεία (κίνητρα προαγωγής και προώθησης, βελτίωσης της ποιότητας, τυποποίησης κτλ.) για να τους πετύχεις. Εμείς στην Ελλάδα δεν το κάναμε αυτό συστηματικά και στοχευμένα. Αφήσαμε τις επιχειρήσεις να το κάνουν μόνες τους παλεύοντας με ανυπέρβλητα εμπόδια, όπως η γραφειοκρατία, η φορολογία, το μικρό συγκριτικά μέγεθός τους και προπαντός ο αθέμιτος ανταγωνισμός στις αγορές του εξωτερικού, όπου αφήσαμε ως χώρα να πάρει τεράστιες διαστάσεις. Γιατί οι επιδόσεις μας σε αυτόν τον τομέα υπολείπονται σε τραγικό βαθμό σε σχέση με άλλες χώρες με ασυγκρίτως υποδεέστερα, από πλευράς ποιότητας, προϊόντα.
Όσον αφορά γενικότερα την ελληνική αγορά γάλακτος πολύ πρόσφατα, τον Ιούνιο, είχατε δηλώσει ότι αυτή βρίσκεται σε «ελεύθερη πτώση». Εξακολουθείτε να έχετε την ίδια εκτίμηση; Αν ναι, μπορείτε να δώσετε μια εικόνα της αγοράς σε νούμερα και να εξηγήσετε πού οφείλεται αυτή η πτωτική πορεία;
Το 2016 πραγματικά ο κλάδος γνώρισε μια από τις μεγαλύτερες πτώσεις στις πωλήσεις και ιδιαίτερα στο γάλα (-12%). Αν μάλιστα σκεφθεί κανείς ότι αυτό συνέβη μετά από μια μακρά περίοδο οικονομικής ύφεσης, όπου οι καταναλωτές είχαν ξοδέψει το «λίπος» τους κάνοντας μέσα στα τόσα χρόνια της ύφεσης τις μέγιστες περικοπές στις αγορές τους και την κατάργηση ουσιαστικά κάθε περιττής δαπάνης, το αρνητικό αυτό φαινόμενο καθίσταται άκρως ανησυχητικό. Δυστυχώς η αρνητική αυτή πορεία συνεχίζεται σήμερα ακόμη και συγκρινόμενη με αυτό το δραματικό 2016. Το τελευταίο δεκάμηνο λοιπόν έχουμε μια πτώση στις πωλήσεις γάλακτος γενικότερα της τάξης του 3,2% σε όγκο πωλήσεων. Δυστυχώς η αντίστοιχη μείωση σε τζίρο είναι μεγαλύτερη, φθάνοντας το 5,2%.
Η πτωτική πορεία αφορά όλες τις κατηγορίες γαλακτοκομικών προϊόντων ή κάποιες από αυτές παρουσιάζουν αντιθέτως ανοδικούς ρυθμούς;
Όχι, αν και η πτωτική πορεία στις πωλήσεις των γαλακτοκομικών προϊόντων ήταν ο κανόνας τα τελευταία χρόνια, τώρα πια δεν αφορά όλες τις κατηγορίες. Τα τυροκομικά και το γιαούρτι υπέστησαν σε μικρότερο βαθμό την πίεση της ύφεσης και ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο είχαμε και μια μικρή αύξηση στις κατηγορίες αυτές. Η αιτία βέβαια ήταν η στροφή μας στις αγορές του εξωτερικού, όπου οι εξαγωγές μας παρουσίασαν αύξηση.
Θα λέγατε ότι η εσωτερική αγορά επηρεάζεται και από μεγάλες ενδεχομένως εισαγωγές γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων;
Πάντοτε στη χώρα μας είχαμε την τάση για όλα τα κακά να βρίσκουμε τον φταίχτη έξω από τα σύνορά μας. Ήταν ο λεγόμενος «ξένος παράγοντας» που επιβουλευόταν οτιδήποτε κάλο είχαμε. Υπήρχαν και άλλες πολλές περιγραφές του, όπως το «ξένο κεφάλαιο», οι «ξένες δυνάμεις» κτλ. Δυστυχώς για μας όμως τις περισσότερες φορές ο φταίχτης ήταν μέσα στο σπίτι μας, ήμασταν εμείς οι ίδιοι. Έτσι λοιπόν τις αρνητικές αυτές τάσεις δεν μπορεί κανείς να τις αποδώσει άπλα και εύκολα, όπως πάντα συνηθίζουμε, στις εισαγωγές γάλακτος και γαλακτοκομικών. Αυτά πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν από τότε που επιλέξαμε να γίνουμε μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης οικογένειας, της ευρωπαϊκής. Η ουσιαστική αιτία της μείωσης των πωλήσεων είναι βεβαίως η μειωμένη αγοραστική δύναμη του καταναλωτή αλλά αυτή η ελαστικότητα στη ζήτησή του νομίσαμε ότι εξαντλήθηκε με τις μεγάλες περικοπές που έκανε ο Ελληνας καταναλωτής την περίοδο της ύφεσης. Η περίοδος αυτή βέβαια μπορεί να μην παρήλθε αλλά θεωρούσαμε ότι οι ανάγκες του καταναλωτή έχουν φθάσει σε ανελαστικό επίπεδο όπου οι περαιτέρω μειώσεις θα υπονόμευαν σοβαρά την υγεία του. Δεν ήταν λοιπόν μόνο αυτό, ήταν και άλλοι παράγοντες, όπως π.χ. το κλείσιμο μιας μεγάλης αλυσίδας λιανεμπορίου όπου ακόμη και η εξαγορά της δεν επανέφερε ποτέ τις συνολικές πωλήσεις στο ίδιο επίπεδο με το παρελθόν. Επίσης τα χρόνια της ύφεσης είχαμε μια δραματική πτώση των γεννήσεων της τάξης του 4% ετησίως. Αυτά τα μωρά δεν γεννηθήκαν ποτέ και δεν μεγάλωσαν για να είναι οι καταναλωτές του γάλακτος σήμερα. Όλα αυτά μαζί συνέθεσαν την εικόνα της συνεχιζόμενης ανεξήγητης μείωσης των πωλήσεων. Σήμερα δυστυχώς συνεχίζουμε να ζούμε την ύφεση των πωλήσεων σε μικρότερο βαθμό βέβαια αλλά το δεκάμηνο του 2017 έχει σημειώσει μια περεταίρω μείωση από την αντίστοιχη περίοδο του 2016 της τάξης του 3%. Το επίσης ανησυχητικό της μείωσης των πωλήσεων ήταν ότι η μείωση του τζίρου ήταν μεγαλύτερη δείχνοντας αντίστοιχα ότι τα έσοδα ήταν λιγότερα ανά μονάδα προϊόντος.
Όσον αφορά τις εξαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων είναι ικανοποιητική η πορεία τους;
Όπως προανέφερα, οι εξαγωγές των γαλακτοκομικών μας περιορίζονται κυρίως στη φέτα και στο γιαούρτι. Η μεν φέτα την περασμένη χρονιά είχε δείξει μεγάλη αυξητική τάση των εξαγωγών ξεπερνώντας το 40% της εγχώριας παραγωγής. Αυτή όμως η αύξηση δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα γιατί απλούστατα έγινε αναγκαστικά, ως διέξοδο της σημαντικής πτώσης των πωλήσεων στην ελληνική αγορά. Συνέπεια αυτού ήταν οι τιμές που απήλαυσαν τα προϊόντα μας στις εξαγωγές να μην είναι αυτές που μια στοχευμένη και συστηματική εξαγωγική πολιτική θα έφερνε. Π.χ., η μέση τιμή της φέτας το 2016 έφθασε τα μόλις 5,9 ευρώ το κιλό και σε πολλές περιπτώσεις κάτω από 5 ευρώ. Δηλαδή πρόκειται μάλλον για αναγκαστικές πωλήσεις σε τιμές απελπιστικές. Και οι εξαγωγές του γιαουρτιού εμφάνισαν εφέτος σημαντική αύξηση αποδεικνύοντας έτσι τη δυναμική των δύο αυτών βασικών γαλακτοκομικών προϊόντων μας. Η εγχώρια αγορά, η οποία αποτελεί τα περίπου 2/3 της συνολικής παραγωγής, έχει σημειώσει όμως σημαντικές απώλειες.
Ποια η εκτίμησή σας για την πορεία της αγοράς τα αμέσως επόμενα χρόνια;
Όπως προαναφέρθηκε, η ανάπτυξη του κλάδου δεν σχετίζεται με την εγχώρια αγορά, όπου δεν υπάρχουν σημάδια που να προοιωνίζεται κάποια σοβαρή βελτίωση της σημερινής εικόνας. Η μόνη βελτίωση που μπορεί να επέλθει είναι μέσα από ένα σοβαρό και συστηματικό εξαγωγικό προσανατολισμό και τα βήματα που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση ήταν μάλλον εξ ανάγκης. Αν σε ένα τέτοιο κλίμα προσθέσει κανείς τις «χαμένες μάχες» της ταυτότητας της φέτας και την απίστευτη αποθράσυνση των εταίρων μας στην Ε.Ε., με την οικειοποίηση ακόμη και της ονομασίας του «ελληνικού γιαουρτιού», η πορεία δεν προδιαγράφεται ευοίωνη.
Έχετε εικόνα για το πόσες ενδεχομένως επιχειρήσεις ανέστειλαν τη λειτουργία τους κατά τη διάρκεια της κρίσης;
Δεν φαίνεται η ύφεση να έχει επηρεάσει σημαντικά τον αριθμό των γαλακτοκομικών επιχειρήσεων και αυτό όχι γιατί δεν υπήρξαν αρκετές που χρεοκόπησαν αλλά η μεγάλη οικονομική ύφεση στις πόλεις έστρεψε πολλούς να ανατρέξουν για μια καλύτερη τύχη στην επαρχία. Έτσι βλέπουμε μια αύξηση σε νέες επιχειρήσεις οι οποίες ισοστάθμισαν έτσι τις όποιες απώλειες στον αριθμό τους λόγω ύφεσης.
Υπό τις παρούσες συνθήκες της αγοράς, ποιες προτεραιότητες θέτει ο ΣΕΒΓΑΠ και ποια τα αιτήματά σας προς την πολιτεία;
Δύο είναι οι προτεραιότητες του ΣΕΒΓΑΠ:
- Η κατοχύρωση της ταυτότητας του ελληνικού γιαουρτιού σε επίπεδο τουλάχιστον Ε.Ε. και
- Οι δράσεις για τη φέτα που είναι δύο ειδών:
- Αυτές που αποσκοπούν στην ανατροπή, ει δυνατόν, οιουδήποτε κακού έχουν φέρει οι μέχρι σήμερα συμφωνίες.
- Η εκμετάλλευση δύο κοινοτικών προγραμμάτων προώθησης της φέτας στο εξωτερικό, που εγκρίθηκαν πρόσφατα από την Ε.Ε. ως ένδειξη αντιστάθμισης της ανήκουστης αδικίας που έκανε η ίδια στο προϊόν μας σε όλες τις οικονομικές και εμπορικές της συμφωνίες μέχρι σήμερα.
Τα βασικά αιτήματά μας προς την πολιτεία είναι:
- Πριν από οποιαδήποτε σκέψη για νομοθέτηση να ακούει τουλάχιστον την άποψη του Συνδέσμου, γιατί συστηματικά διαπιστώνουμε ότι θεσπίζει διατάξεις που είναι συχνά ανεφάρμοστες, αντικοινωνικές και προπαντός ατελέσφορες σε σχέση με το στόχο στον οποίον προσβλέπουν.
- Να πάψει «να φυτρώνει εκεί που δεν την σπέρνουν» υπονομεύοντας την ομαλή λειτουργία θεσμών που πήρε τόσα χρόνια για να πάρουν σάρκα και οστά και που είναι τα σοβαρότερα εργαλεία ανάπτυξης του κλάδου (π.χ., Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας).
- Να υποστηρίξει με πάθος και σθένος τα δικαιώματα της φέτας τουλάχιστον στις επερχόμενες συμφωνίες της Ε.Ε., αποδεχόμενη μόνο την πλήρη κατοχύρωσή της και μη συζητώντας οτιδήποτε λιγότερο.
- Να υποστηρίξει με κάθε μέσο (και κυρίως πολιτικό/διπλωματικό) την προσπάθεια για την κατοχύρωση του ελληνικού γιαουρτιού ως προϊόντος ΠΓΕ και ταυτόχρονα να στηρίξει έμπρακτα την καταγγελία του ΣΕΒΓΑΠ προς την Ε.Ε. κατά της Τσεχίας για τη νομοθέτηση από πλευράς της τής παραγωγής του «ελληνικού γιαουρτιού» και «τύπου ελληνικού γιαουρτιού».
- Να λάβει άμεσα τα κατάλληλα μέτρα ώστε η παρανομία και η νοθεία στον χώρο των γαλακτοκομικών όχι μόνο να είναι η απόλυτη εξαίρεση αλλά να εκλείψει παντελώς. Ο ΣΕΒΓΑΠ έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα όχι μόνο χωρίς κόστος αλλά με πολύ σημαντική μείωση του κόστους που η πολιτεία έχει σήμερα.
