Την πεποίθηση ότι η φετινή χρονιά θα είναι η πρώτη που θα σημειωθεί σημαντική μείωση του clawback μετά από μια πενταετία ραγδαίας αύξησης, εκφράζει η κυβέρνηση. Την αισιόδοξη αυτή οπτική βασίζει στη δέσμη μέτρων για το φάρμακο που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή. Ο κλάδος του φαρμάκου θα ήθελε πολύ να συμμεριστεί αυτή την αισιοδοξία, όμως τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν εξασφαλίζουν πως θα επαληθευτεί η πρόβλεψη αυτή.
Οι πρόσφατες παρεμβάσεις στη φαρμακευτική πολιτική αποτελούν μια προσπάθεια εξομάλυνσης κρίσιμων προβλημάτων σε θετική κατεύθυνση, δεν είναι όμως ολοκληρωμένες, επομένως δεν οδηγούν αυτόματα στη μείωση του clawback. Παραμένουν σε εκκρεμότητα σημαντικά θέματα, για τα οποία έχει ήδη διαβουλευθεί η φαρμακοβιομηχανία με τα συναρμόδια υπουργεία. Αν δεν υλοποιηθούν άμεσα και αυτά, τα οποία έχουν παρουσιαστεί από το υπουργείο Υγείας ως επόμενα βήματα, το clawback όχι μόνο δεν θα μειωθεί αλλά θα συνεχίσει να αποτελεί ένα δυσβάσταχτο πρόβλημα.
Σημαντική εξέλιξη αποτελεί σίγουρα η δημιουργία ξεχωριστού κωδικού για τη χρηματοδότηση της δημόσιας υγείας, όπου εντάσσεται από τον Σεπτέμβριο του 2020 και η δαπάνη των εμβολίων. Οι ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνει η πανδημία του κορονοϊού για τη δημόσια υγεία ήταν ο καταλύτης ώστε η πολιτεία να πράξει επιτέλους το αυτονόητο και να εξαιρέσει τα εμβόλια από τη δαπάνη του φαρμάκου.
Παράλληλα, με την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του clawback εξαιρούνται τα γενόσημα και τα off-patent φάρμακα από το τμήμα της ανάπτυξης, ενώ για τα νέα και καινοτόμα φάρμακα καταργείται το rebate εισόδου 25% στη θετική λίστα. Τα φάρμακα της κατηγορίας 1Α ενισχύονται με 30 εκατ. ευρώ για το 2020. Σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης των τιμών σε μείζονες θεραπευτικές κατηγορίες μέχρι το τέλος του έτους με αναδρομική ισχύ, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητα της φαρμακευτικής δαπάνης, χωρίς ωστόσο να λύνεται το πρόβλημα της ανεπάρκειάς της.
Παρ’ όλα αυτά σε εκκρεμότητα παραμένει η χρηματοδότηση της φαρμακευτικής περίθαλψης των ανασφάλιστων πολιτών, ύψους 300 εκατ. ευρώ, από ευρωπαϊκά κονδύλια. Πρέπει να έχει δρομολογηθεί μέχρι το τέλος του 2020, φαίνεται όμως πως υπάρχουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση. Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δεν έχει ανάψει μέχρι στιγμής το πράσινο φως, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για το σχεδιασμό και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, όσο και για την αξιοπιστία της κυβέρνησης συνολικά ως προς τις δεσμεύσεις της.
Η πραγματικότητα είναι πως αν δεν υλοποιηθούν άμεσα όλα τα παραπάνω, τότε το clawback μόνο για τα εξωνοσοκομειακά φάρμακα θα ξεπεράσει τα 900 εκατ. ευρώ για το 2020. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η υπέρβαση αυξήθηκε κατά 28%έναντι του αντίστοιχου περυσινού. Η ανεξέλεγκτη αύξηση είναι καταστροφική για τη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, την ολοκλήρωση των επενδυτικών σχεδίων και τη διατήρηση εκατοντάδων θέσεων εργασίας.
Η μη υλοποίηση των μέτρων, για τα οποία η ίδια η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί, δεν θα είναι σημάδι ανικανότητας αλλά κατάφωρης κοροϊδίας προς ένα σημαντικό κλάδο της εγχώριας παραγωγής που συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ, στηρίζει το σύστημα υγείας και εξασφαλίζει την κάλυψη των φαρμακευτικών αναγκών των πολιτών.
* Ο κ. Δημήτρης Π. Γιαννακόπουλος είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βιανέξ Α.Ε.
