του Ιωάννη Κωτσιόπουλου *
Είναι γεγονός ότι η πρόσφατη οικονομική κρίση επηρέασε σημαντικά το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αφού οι δαπάνες για την υγεία έμειναν καθηλωμένες για αρκετά χρόνια σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από εκείνες άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που έγιναν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου δεν φάνηκε να αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα καθώς συνάντησαν ισχυρές αντιστάσεις και έγιναν αντικείμενο μιας στείρας πολιτικής αντιπαράθεσης που απευθυνόταν περισσότερο στο θυμικό παρά στη λογική. Σήμερα όμως, παρά την όποια μεταρρυθμιστική κόπωση, υπάρχει η αδήριτη ανάγκη να αλλάξουμε πολλά ώστε να βελτιώσουμε την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας.
Είναι σίγουρο ότι για τον μετασχηματισμό του συστήματος υγείας θα χρειαστεί να αξιοποιήσουμε περισσότερο τις νέες τεχνολογίες καθώς και τα ιατρικά δεδομένα που αφορούν τη φροντίδα του ασθενούς και συλλέγονται σε κάθε επαφή του με το σύστημα υγείας. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός που σχεδιάζουμε έχει στο επίκεντρο τόσο τον ασθενή όσο και τους επαγγελματίες υγείας που φυσικά θα χρειαστεί να υποστηριχθούν για να αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα απαιτηθούν στο μέλλον. Αξιοποιώντας τα ιατρικά δεδομένα, θα μπορούν να σχεδιαστούν νέες θεραπείες ή νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα που θα βελτιώνουν την κλινική έκβαση των ασθενών. Με την ίδρυση του Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ), μιας πρωτοβουλίας που υποστηρίχθηκε ιδιαίτερα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, θεσμοθετείται αυτή η προσέγγιση συνεχούς βελτίωσης όλων των δομών που ανήκουν ή χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ. Θεσμοθετούνται επίσης κίνητρα για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων που σχετίζονται με την ποιότητα της φροντίδας των ασθενών, όπως για παράδειγμα η μείωση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
Για να επιτευχθεί όμως η μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή, το εγχείρημα θα πρέπει να υποστηριχθεί από την ιατρική κοινότητα που απέδειξε και κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών ότι μπορεί να αντεπεξέλθει με επάρκεια ακόμη και στις εξαιρετικά απαιτητικές συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η πολιτεία έχει χρέος να προετοιμάσει τον ιατρικό κόσμο αλλά και τους πολίτες για τη μετάβαση σε μια νέα εποχή όπου οι ασθενείς θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε νέες καινοτόμες υπηρεσίες εξατομικευμένης ιατρικής (New era of personalized. Medicine), σε γονιδιακές θεραπείες ή ακόμη και σε νέες διαγνωστικές μεθόδους που θα χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη. Παράλληλα με τις προσλήψεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η στοχευμένη ενίσχυση του ΕΣΥ με ιδιαίτερα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, δίνοντας ακόμη και κίνητρα για την επιστροφή των επιστημόνων που έχουν ξενιτευτεί (brain gain), είναι απολύτως απαραίτητη ώστε μπορεί να υποστηριχθεί αυτή η μετάβαση στο Νέο ΕΣΥ.
Η πρόκληση της επόμενης ημέρας είναι να αξιοποιήσουμε τα διδάγματα της πανδημίας και να επενδύσουμε στην ανάπτυξη ενός καλύτερου, ασφαλέστερου και αποδοτικότερου ΕΣΥ.
* Ο κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος είναι γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας του υπουργείου Υγείας, PhD, MPhil, MSc, PMP, NHS Digital Academy Alumni.
