Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά
Μια αισιόδοξη επιχειρηματική ιστορία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αυτή τής NEF NEF καθώς, παρά τις τρεις συναπτές κρίσεις που αντιμετώπισε – μια καταστροφή που υπέστη από τον σεισμό του 1999, τη δεκαετή οικονομική κρίση και τώρα την πανδημία –, έχει καταφέρει όχι μόνο να στέκεται όρθια, αλλά να αναπτύσσεται και να επεκτείνεται, καθιστώντας το όνομά της ένα από τα πιο ισχυρά brand names. Τα μυστικά της επιτυχούς αυτής πορείας αποκάλυψαν σε συνέντευξή τους στην Time TV οι κκ. Αλέξανδρος Κλειδέρης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της NEF-NEF, και Δημήτρης Τσιλίτης, υπεύθυνος Εξαγωγών και Operation manager.
Κύριε Κλειδέρη, κύριε Τσιλίτη, σας ευχαριστούμε θερμά για την ανταπόκρισή σας στο κάλεσμα της TimeTV.
Ευχαριστούμε και εμείς.
Παρακολουθώντας την πορεία της επιχείρησής σας καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετούς ύφεσης, προτού μπούμε στην πανδημία, διαπιστώνουμε ότι αυτή κινείται σε μια αναπτυξιακή τροχιά. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας σας; Πώς κατορθώσατε, ως επιχείρηση, να αντέξετε τις συνέπειες της κρίσης και να έχετε μια αξιόλογη πορεία στις οικονομικές σας επιδόσεις;
Δημήτρης Τσιλίτης: Αρκετά πράγματα έχουν συντελέσει σε αυτό και πιστεύω ότι είναι λίγο απ’ όλα. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι η πολυκαναλική ανάπτυξη που είχαμε ως εταιρεία. Δηλαδή αναπτύξαμε τους πελάτες χονδρικής, τους πελάτες μας που έχουν καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, τη δική μας λιανική, τα εταιρικά μας καταστήματα και τα shop-in-shop που έχουμε μέσα στα πολυκαταστήματα, το ηλεκτρονικό μας κατάστημα, το nefnef.gr, και το κομμάτι του ξενοδοχειακού εξοπλισμού, το HORECA Business, πουλώντας σε ξενοδοχεία, ναυτιλιακές εταιρείες, νοσοκομεία κτλ.
Πρακτικά αυτό το πολυκαναλικό σύστημα από μια άποψη σας έδωσε τη δυνατότητα να κάνετε και μια διασπορά κινδύνου. Έτσι δεν είναι;
Δημήτρης Τσιλίτης: Ακριβώς.
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Μέσα από τις κρίσεις και τη δική μας, με τον σεισμό του 1999, και την ελληνική, με τα capitals controls, και τώρα με την πανδημία, εμείς βελτιωνόμαστε. Κάθε κρίση για εμάς είναι ευκαιρία για αλλαγή και βελτίωση. Ουσιαστικά σηκώνουμε μανίκια και προχωράμε μπροστά. Αυτό κάναμε σε κάθε κρίση και δεν σταματήσαμε ποτέ να επενδύουμε, να προχωράμε μπροστά. Δεν φρενάραμε. Επειδή ο ανταγωνισμός φρέναρε, εμείς πήραμε μερίδιο. Αυτό συμβαίνει σε κάθε κρίση, για μας λειτουργεί ως ευκαιρία. Εύχομαι και το πολιτικό σύστημα και οι επιχειρήσεις την κρίση να την δουν ως ευκαιρία.
Δημήτρης Τσιλίτης: Δεν είναι πολύ γνωστό ότι η εταιρεία είχε ένα μεγάλο θέμα με τον σεισμό του 1999, που σχεδόν καταστράφηκε, χωρίς ευτυχώς να έχουμε κάποια ανθρώπινη απώλεια. Οπότε περάσαμε από μια πολύ μεγάλη κρίση από τότε και έχουμε συνηθίσει, έχουμε μάθει να είμαστε γρήγοροι, να έχουμε ένα flexibility και, σε συνδυασμό με μια πολύ καλή χρηματοοικονομική και συνετή διαχείριση, ξεπεράσαμε και ξεπερνούμε πιστεύω το κομμάτι αυτό.
Από την αρχή της πανδημίας η πορεία της επιχείρησής σας πώς εμφανίζεται; Υποθέτω ότι υποστήκατε και εσείς ορισμένες συνέπειες από αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι στο σύνολό της η αγορά έχει υποστεί τριγμούς.
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Σημειώθηκε μεγάλη μείωση κατά 50% στο ξενοδοχειακό κομμάτι και, λόγω των κλειστών καταστημάτων, μείωση παρατηρήθηκε και στον κλάδο του ιματισμού, δηλαδή στα είδη σπιτιού, αλλά γρήγορα αντιδράσαμε.
Ποια μέτρα λάβατε για να αντιμετωπίσετε αυτές τις συνέπειες; Μήπως εστιάσατε περισσότερο στο ηλεκτρονικό εμπόριο;
Δημήτρης Τσιλίτης: Μας βοήθησε αρκετά το ηλεκτρονικό εμπόριο και ίσως είμαστε η πρώτη εταιρεία που ασχολήθηκε και επένδυσε σε αυτό ήδη από το 2010. Αναφερόμαστε στο ηλεκτρονικό εμπόριο, το δικό μας ως Nef-Nef αλλά και των πελατών μας. Αυτό το κομμάτι δυνάμωσε στην πανδημία και μας βοήθησε σε ένα σημαντικό βαθμό να κερδίσουμε ένα μέρος από τις απώλειες που είχαν τα υπόλοιπα τμήματα.
Δηλαδή το ηλεκτρονικό εμπόριο τι αυξητικούς ρυθμούς παρουσίασε στην εταιρεία σας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια;
Αλέξανδρος Κλειδέρης: 100%. Αλλά επειδή είναι ένα μικρό κομμάτι, δεν φτάνει αυτό.
Πάντως ως Nef Nef έχετε ένα εξαιρετικά ισχυρό όνομα στην αγορά. Θα μπορούσατε να μας πείτε πώς είναι στημένο το εμπορικό σας δίκτυο;
Δημήτρης Τσιλίτης: Στο κομμάτι των λευκών ειδών για την ένδυση σπιτιού έχουμε περίπου 200 συνεργάτες, καταστήματα λευκών ειδών, σε όλη την Ελλάδα. Θεωρώ ότι έχουμε κάνει μια πολύ καλή επιλογή και θέλουμε να είμαστε στα καλύτερα καταστήματα, με την έννοια ότι τοποθετούνται στη λογική μας, όπως πρέπει και έχουν μια μεγάλη γκάμα της συλλογής.
Μιλάτε για τους συνεργάτες στο επίπεδο της χονδρικής πώλησης;
Δημήτρης Τσιλίτης: Ακριβώς. Το άλλο κομμάτι είναι η λιανική πώληση, η δική μας, λειτουργώντας 10 εταιρικά δικά μας καταστήματα. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στην Αττική, δύο στη Βόρεια Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα έχουμε περίπου 25 shop-in-shop σε πολυκαταστήματα σε όλη την Ελλάδα, στο Notos και στο Hondos Center. Ένα άλλο κομμάτι είναι οι εξαγωγές που κάνουμε και όταν λέμε εξαγωγές στην ουσία μιλάμε για σημεία πώλησης, καταστήματα ή shop-in-shop Nef Nef στο εξωτερικό. Δηλαδή δεν πάμε να πουλήσουμε σε κάποιον από μια χώρα του εξωτερικού που θέλει, π.χ., πετσέτες ή σεντόνια, πουλάμε το ολοκληρωμένο concept που έχουμε δημιουργήσει, πουλάμε το κατάστημά μας. Ένα είδος franchise στο εξωτερικό. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι και το ξενοδοχειακό. Συνεργαζόμαστε με πάρα πολύ μεγάλα ονόματα στο εξωτερικό και στην Κύπρο κυρίως αλλά και στην Ελλάδα που μας προτιμούν για την αξιοπιστία μας, για την ταχύτητά μας, την ποιότητά μας και την πολύ καλή σχέση τιμής-ποιότητας.
Το μεγάλο στοίχημα βέβαια, κύριε Κλειδέρη, είναι πώς θα μπορέσει να ανταποκριθεί η τουριστική βιομηχανία αυτή την περίοδο. Σύμφωνα και με τις πιο ευνοϊκές προβλέψεις, θα έχουμε τον μισό τζίρο από το 2019, αν τα καταφέρουμε. Το λέω και για τις επιδόσεις στον ξενοδοχειακό τομέα, που εμφανίζουν κάποιες δυσκολίες.
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Θέλει υπομονή δύο χρόνια.
Υπάρχουν προσδοκίες για την αύξηση του ποσοστού των εξαγωγών σας;
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Ναι, μιλάμε για διπλασιασμό. Το 10% του τζίρου να γίνει 20%.
Κυρίως σε ποιες χώρες δραστηριοποιείστε;
Δημήτρης Τσιλίτης: Αυτή τη στιγμή είμαστε στις περισσότερες βαλκανικές χώρες, Ρουμανία, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Σερβία, επιπλέον και ΗΑΕ, Τυνησία και φυσικά στην Κύπρο έχουμε μια πολύ καλή παρουσία.
Σε επίπεδο προϊόντων, ποια είναι αυτά που αποτελούν την εμπορική αιχμή για την επιχείρησή σας;
Δημήτρης Τσιλίτης: Έχουμε μια πολύ ολοκληρωμένη συλλογή για όλους τους χώρους του σπιτιού, για το υπνοδωμάτιο, το μπάνιο, την κουζίνα, το σαλόνι και για τον εξωτερικό χώρο. Σε όλα δίνουμε τη βάση που πρέπει να δώσουμε.
Η εταιρεία σας έχει μια σημαντική παρουσία στον τομέα της προσφοράς προς την κοινωνία. Είδαμε ότι αναπτύξατε κάποιες πρωτοβουλίες στη διάρκεια της πανδημίας κάνοντας σημαντικές δωρεές. Γεγονός πολύ σημαντικό το ότι κάποιες εταιρείες, όπως και η δική σας, μπόρεσαν μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο να έχουν μια παρουσία στα προβλήματα που αντιμετώπιζε και το Εθνικό Σύστημα Υγείας και η κοινωνία. Δώστε μας μια εικόνα για το πώς κινηθήκατε ως επιχείρηση σε αυτόν τον τομέα.
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Η προσφορά είναι στο DNA της εταιρείας μας και ξεκινά όχι για να δείξουμε κάτι προς τα έξω αλλά από την ανάγκη μας ως ανθρώπων. Για να υπάρξεις ως άνθρωπος πρέπει να δίνεις, αλλιώς δεν υπάρχεις ως άνθρωπος. Οπότε, αν πούμε ότι η εταιρεία είναι μια μεγάλη οικογένεια, αυτή η οικογένεια προσφέρει εκεί όπου μπορεί, όσο μπορεί περισσότερο, προκειμένου να υπάρχουμε ως εταιρεία και ως άνθρωποι. Όπως λέω και στο συνέδριο των πελατών, καλύτερος μας πελάτης είναι τα ιδρύματα που προσφέρουμε γιατί δεν μας πληρώνουν με χρήματα αλλά με αγάπη.
Αυτό σας τιμά ιδιαίτερα. Ένα τελευταίο ερώτημα. Είστε αισιόδοξοι, θεωρείτε ότι θα κατορθώσετε να αντιμετωπίσετε όλη αυτή την κατάσταση, γιατί τώρα πραγματικά δοκιμάζονται οι αντοχές όλων μας. Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα;
Αλέξανδρος Κλειδέρης: Το έχω αναφέρει σε μια δική σας εκδήλωση – τιμή μας που πήραμε και βραβείο –, στα Diamonds, ότι, όπως λέει ένας πολύ καλός ψυχολόγος που έχουμε την Ελλάδα, ο κ. Πολυχρόνης, οι καλοί γονείς είναι αυτοί που αντέχουν την αβεβαιότητα. Λέω λοιπόν ότι οι καλοί επιχειρηματίες για τη χώρα που λέγεται Ελλάδα είναι αυτοί που αντέχουν την αβεβαιότητα. Οι κρίσεις είναι αβεβαιότητα, όσο τις αντέχουμε τόσο καλύτερα και μπορούμε να αλλάξουμε. Δηλαδή μακάρι να μην είχαμε την κρίση και να μην πέθαιναν τόσοι άνθρωποι. Αν εξαιρέσουμε το κακό που φέρνει πρέπει να αντλήσουμε το καλό και το καλό θα έρθει αν αλλάξουμε ως άνθρωποι και ως επιχειρήσεις. Όπως λέμε ότι αυτόν τον πλανήτη δεν τον κληρονομήσαμε αλλά τον δανειστήκαμε από την επόμενη γενιά έτσι και οι επιχειρήσεις, δεν τις κληρονομήσαμε από τον ιδρυτή, τον πατέρα μας, τις έχουμε δανειστεί από την τρίτη γενιά που ευχόμαστε να έρθει και να συνεχίσει το έργο μας. Αν σκέφτεσαι έτσι, πιστεύω ότι πολλά πράγματα μπορούν να αλλάξουν.